Таа никако не повлијаила врз судбините на соседните народи, а била арена на политичка и културна борба меѓу разните балкански народности.
               
             
           
            
            
              „За македонцките работи“
               од Крсте Петков Мисирков 
              (1903)
              
              
            
            
           
      
    
      
         
         
           
             
             
               
               
               
             
               
               
               
             
               
               
               
             
               
               
               
               
                  Жителите рисјани на селото Долнец, Б-ска каза, имаат дадено молба да им биде дозволено да изградат црква на местото на старата мала црква која од старост се уривала, а била некогаш градена на имотите на домаќините Тодор Цане и Спире Угрин, долга 24, широка 16 и висока 10 аршини.
               
             
           
            
            
              „Братот“
               од Димитар Башевски 
              (2007)
              
              
            
            
           
      
    
      
         
         
           
             
             
               
               
               
             
               
               
               
             
               
               
               
             
               
               
               
               
                  А малото маче - шареноглавче имало малку незгоден карактер, писнувало и при најмалка болка и претерувало во тоа свое пискање. А било и инаетливо.
               
             
           
            
            
              „Било едно дете“
               од Глигор Поповски 
              (1959)
              
              
            
            
           
      
    
      
         
         
           
             
             
               
               
               
             
               
               
               
             
               
               
               
             
               
               
               
               
                  Но најпрвин се задржа на турцизмот ајде (на турски hayde), присутен во сите балкански јазици, и во ладино јазикот на солунските сефарди, дури се вовлекол во рускиот и полскиот јазик, а бил присутен и во марсејскиот француски арго.
               
             
           
            
            
              „Балканвавилонци“
               од Луан Старова 
              (2014)